काभ्रे, वैशाख २३

वैशाख १२ गतेको विनाशकारी भूकम्पका कारण ९० प्रतिशतभन्दा बढी घर भत्किएको डाँडापारिका जनताहरुलाई सरकारले राहतको नाममा झारा टार्ने काम गरेको छ ।

भूकम्प गएको एघारौँ दिन बित्दा समेत सरकारले डाँडापारिमा उचित राहतको व्यवस्था गर्न सकिएको छैन । भूकम्प गएको एक साता बित्दा सरकारले केही राहत सामग्री सहित डाँडापारिमा हेलिकप्टर पठाएको थियो । सरकारले पठाएको हेलिकप्टर डाँडापारिका गाविसहरुमा ल्याण्ड भएको थियो ।

“हेलिकप्टर त दुई पटक आयो र हाम्रो गाउँको चउरमा ल्याण्ड भयो, मैले त त्रिपाल र खाद्यान्न पुग्ने गरी ल्यायो होला भन्ने सोँचेको थिए,” डाँडापारि डाँडागाउँ गाविसमा अवस्थित कुमारी माध्यमिक विद्यालयका प्रधानाध्यापक होमबहादुर वाइवाले भने, ‘सरकारले आप्mनो जिम्मेवारी मात्रै पो पूरा गरेछ त ।’ डाँडापारीमा पुगेको हेलिकप्टरले केही बोरा चिउरासँगै केही बाकस चाउचाउ र बिस्कुट लिएर गएको थियो । सरकारले राहत स्वरुप लिएर गएको चिउरा, चाउचाउ र बिस्कुट वास्तविक पीडितसम्म समेत नपुगेको बुझिएको छ ।

सर्वदलीय बैठकले निर्णय गरी बाँडफाँड गर्नुपर्छ भन्ने सोचेको थिए एमाओवादी डाँडागाउँका प्रतिनिधीले भने चउरमा जम्मा भएकाहरुलाई बाँड्दैमा सकिएछ सरकारको राहत । सरकारले डाँडापारीमा आप्mनो जिम्मेवारी पूरा गर्न मात्र हेलिकप्टर चार्टर गरी राहतको नाममा केही सामान पु¥याएको राजनैतिक दलको आरोप छ ।

“देख्दै देखेन सरकारले भन्नुभन्दा त देखे जस्तो गरे सरकारले भन्नु नै राम्रो हो नि,” डाँडापारीस्थित फलामेटार गाविसका बलराम थिङले भने सरकारले व्यवहार देख्दा आपैmँलाई लाज लागेर आउँछ । उनले सरकार बलियो भएर मात्र डाँडापारीको अनुहार हेर्न आउन आग्रह गरे । केही दिन अघि सरकारले डाँडापारीका दश गाविस मध्ये डाँडागाउँ गाविसमा ४० वटा त्रिपाल, १० बोरा चिउरा र १० बाकस चाउचाउ, बिस्कुट, घर्तिछापमा ६० वटा, वनखुमा ४०, फोक्सिन्टार २०, ताल्ढुंगामा ५०, मिल्चेमा ४०, साल्धारामा ४०, फलामेटारमा ६० वटा त्रिपाल झारेका थिए । तर यी सबै गाविसमा ५०० वटा भन्दा बढी घर पूर्ण रुपमा ध्वस्त बनेका छन् ।

डाँडापारी क्षेत्रका गाविस सचिवले तयार गरेको तथ्याङ्कलाई हेर्ने हो भने डाँडापारिका करिब ९० प्रतिशत घरमा क्षति पुगेको छ । उनीहरुको अनुसार सबै घर भत्केको नभए पनि भित्र गएर हेर्दा घर पूर्ण रुपमा धरापमा छन् भने कतिपय घरको भग्नावशेष मात्रै बाँकी छन् । तर काभ्रे जिल्लाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी सुदर्शन ढकालले भने डाँडापारिका गाविसका घरहरुमा धेरै क्षति नपुगेको बताएका छन् । प्रमुख जिल्ला अधिकारी ढकाल केही दिन अघि हेलिकप्टरमा डाँडापारी पुगेका थिए । 

डाँडापारी पुगेको हेलिकप्टरले डाँडागाउँ र गोकुले र वनखुबाहेक अन्य गाविसमा माथिबाटै सामान झारेको थियो भने ढकालले माथिबाटै ती गाविसहरुको अवलोकन गरेका थिए । ढकालले जिल्लाका राजनैतिक दललाई डाँडापारीका घरहरुमा धेरै क्षति नपुगेको बताउँदा डाँडापारीबासी भने आक्रोशित बनेका छन् । उनीहरुले ‘सिडिओ साबलाई गाउँका घर घरमा पसेर र घुमेर मात्रै’ बोल्न आग्रह गरे । उनीहरुले सिडिओ साबलाई आकाशमा उडेर हेरेर मात्रै क्षति थाहा नहुने समेत प्रतिक्रिया दिएका छन् ।

महाभुकम्प गएको एघार दिन बित्दा समेत देखे जस्तो मात्रै गरी जिम्मेवारीबाट पन्छिन खोजेका सरकारले डाँडापारिमा हेलिकप्टरबाट बाहेक राहत पु¥याउन सक्ने उपाय नै देखेका छैनन् । तर, सदरमुकाम धुलिखेलबाट डाँडापारिसम्म राहत पु¥याउन सकिने थुप्रै सहज किसिमका उपायहरु रहेका छन् । राहत ओइरो लागिरहेको बेला डाँडापारीबासी भने गाँस, बाँस र कपास मागिरहेका छन् । डाँडापारिमा हेलिकप्टर चार्टर गरेर राहत सामग्री पठाउनुको सट्टा यातायातको साधनबाटै राहत सामग्री पठाउनु नै उपयुक्त विकल्प देखिएकोछ । 

यसरी राहत सामग्री पु¥याएमा कम शुल्कमा छिट्टै जनताले राहत प्राप्त गर्न सक्छन् । त्यसैगरी डाँडापारिकै साल्मेचाकल, मिल्चे, साल्धारा लगायतका गाविसका लागि मकवानपुर जिल्लाको भोर्लेनीसम्म र यता घर्तिछाप, वनखु, फोक्सिन्टारसम्म भोर्लेनीबाट घर्तिछापसम्म राहत सामग्री पु¥याएमा वास्तविक पीडित र डाँडापारिका जनताले छिटो राहत सामग्री पाउने छन् ।