१३ जेठ, वाशिंगटन डिसी । अमेरिकामा बस्ने नेपाली मुलकी सञ्जिता प्रधानले कडा मेहनत र परिश्रमकै कारण आफू अमेरिकी राष्ट्रपति बाराक आबामाको सल्लाहकार भएको बताएकी छन् । प्रधान एसिया प्यासिफिक आइसल्याण्डरको तर्फबाट राष्ट्रपति बाराक ओवामाको सल्लाहकार समितिको सदस्यमा नियुक्त भएकी हुन् ।
ओवामाको सल्लाहकार सदस्यमा नियुक्ति भएपछि पहिलो पटक अन्तर्वार्ता दिदै आफूले प्रारम्भिक स्तरबाट नै काम गर्दै यहाँसम्म पुगेको बताइन् । कडा मेहनत, परिश्रमको साथै काममा दत्तचित्त भै काम गर्ने भएकोले राष्ट्रपति बराक ओवामाको सल्लाहकार समितिको सदस्यमा नियुक्त हुन् पाएकोमा आफूलाई गर्व लागेको बताइन् ।
“अमेरिका यस्तो देश हो जहाँ मेहनत गरे जो पनि जहाँ पनि पुग्न सकिने रहेछ”, उनले भनिन् । आफू अमेरिकाको सम्मानित पदमा पुगेकोमा सबै नेपालीलाई गर्व हुनु स्वाभाविक भएको उनले बताइन् ।
राष्ट्रपति ओवामाले सल्लाहकार समितिमा १९ जनालाई नियुक्त गरेका थिए, जसमध्ये प्रधान एक हुन् । सल्लाहकार समितिमा नियुक्त भएकाहरु अधिकांश स्वास्थ्य तथा ब्यापार क्षेत्रका बिज्ञ छन् । धेरै बर्ष सम्म भुटानी पुनस्र्थापनाको क्षेत्रमा काम गरेकी प्रधानलाई सोही विज्ञताको आधारमा नियुक्त गरिएको बताएको छ ।
आफू सहि समयमा सहि आवाज उठाउनु पर्छ भन्ने सिद्धान्त बोकेर हिड्ने महिला भएको उनले बताइन् । आफूले गरिव दुःखी, ओझेलमा परेका र सतहभित्र लुकेर बसेका समुदायको पक्षमा वकालत गर्दै आईरहेको उनले बताइन् ।
एसियनहरुमा सबै भन्दा बढी भाषाको पनि समस्या देखिएको उनले बताइन् । ‘भाषा आएन भने हाम्रो आवश्यकताको पहिचान गर्न गाह्रो हुन्छ’, उनले भनिन्, ‘मैले यिनै क्षेत्रमा समस्याको पहिचान गर्दै बहस गरेको छु । यस्ता धेरै कुराको प्रेरणाको श्रोत आफ्ना पिताबाट प्राप्त गरेको हुँ ।’
आफ्नो नियुक्तबारेमा नेपाली समुदायमा अझ पनि केही भ्रम जस्तो लागेकोले आफ्नो नियुक्ति भनेको एक प्रकारको अवैतनिक जस्तै भएको उल्लेख गर्दै स्वयंसेवक रुपमा काम गर्नु पर्ने बताइन् । परिवारको समर्थन र सहयोगका कारण आफू अमेरिकाको सम्मानित स्थानमा पुगेको उनले बताइन् ।
‘एसियनहरुको समस्या के हो ? त्यसमा म सहयोग गर्न सक्छु । म अहम् भूमिका निर्वाह गर्न सक्छु तर धेरैले पत्राचार गर्दै मेरो नियुक्तिको प्रवृति नबुझेर सवाल, सल्लाह, सुझाव र प्रश्नहरु पठाइरहेछन्,’ उनले भनिन् ।
मानव अधिकारको लागि काम गरिरहेको बताउदै उनले विवादरहित र तटस्थ भइ सेवा गर्ने बताइन् । प्रधान नियुक्त भएको आयोगको बैठकमा पहिलो पटक सहभागी हुँदासमेत नौलो नलागेको उनले प्रतिक्रिया दिइन् । राज्यस्तरमा आफूले यसरी नै काम गरिरहेकाले कुनै अप्ठेरो नभएको पनि उनले बताइन् ।
एसिया प्यासिफिक आइसल्याण्डरको लागि नियुक्ति भएकी प्रधानले अमेरिकामा भएका सबै एसियन समुदायसँग मिलेर काम गर्ने गर्नुपर्ने बताइन् । अमेरिकाभरि रहेका नेपाली समुदायका मुद्दा, अस्थायी सुरक्षित हैसियत, स्वास्थ्य, बिदेशी सम्पत्ति परिवहन लगायतका समस्याका विषयमा नेपाली समुदायसँंगै काम गर्न चाहेको पनि उनले प्रष्ट्याइन् ।
संखुवासभाको चैनपुर पुर्खेउली घर भएकी उनले अमेरिकामा बस्ने नेपालीहरुको खाका (प्रोफाइल) लेख्ने प्रयास गरिरहेको पनि जानकारी दिइन् ।
धरानको बिजयपुर उच्च माध्यमिक विद्यालयमा अध्ययनपछि उनले भारतको इण्डिया इन्टिच्युट अफ टेक्नोलोजीमा अध्ययन गरेकी थिइन् । अमेरीका पुगेपछि भने उनी सामाजिक काम तथा शरणार्थी ब्यवस्थापनमा सक्रिय रहँदै आएकी छिन् ।
१३ जेठ, बुटवल । वडा प्रहरी कार्यालय बुटवलले इटाभट्टीस्थित बसपार्क पछाडिको धौलागिरी होटलमा यौन व्यवसाय गराउँदै आएको भन्दै सञ्चालकसहित ७ जनालाई पक्राउ गरेको छ ।
बुधबार प्रहरीले होटलमा छापा मारेको थियो । प्रहरीले होटल सञ्चालक इमबहादुर विक सहित ७ जनालाई पक्राउ गरेको छ । वडा प्रहरी कार्यालय बुटवलका प्रहरी केदारनाथ पन्तले होटलको कोठाबाट एक जोडी सहित ७ जनालाई पक्राउ गरिएको जानकारी दिए ।
पक्राउ पर्नेमा सञ्चालक विक उनकी श्रीमती -नाम परिवर्तन) दुर्गा, केहीहरु (नाम परिर्वतन) बनिता श्रेष्ठ, सीता केसी, पुजा सापकोटा, हिराश्री थापा र गीता परियारलाई पक्राउ गरेको हो । होटलबाट प्रहरीले करिव तीन सय कण्डम समेत भेटिएको छ ।
विकलाई बारम्बार सम्झाउँदा पनि अनैतिक कार्य गराउन नछाडेपछि पक्राउ गरिएको प्रहरीले बताएको छ । होटल तथा रेष्टुरेन्ट व्यवसायी संघ रुपन्देहीका अध्यक्ष समुन्द्र जिसीले विकले होटलको नाममा यौन धन्दा गराए पनि उनलाई होटल व्यवसायी संघले निष्काशन गरेको बताए ।
१३ जेठ, काठमाडौं । मकवानपुरको हटियास्थित शिवम् सिमेन्ट उद्योगका कारण स्थानीय चार गाविसका सर्वसाधारण उच्च जोखिममा परेका छन्। उनीहरू विस्थापित हुने अवस्थामा पुगेको संसद्को एक समितिले प्रतिवेदनमा उल्लेख गरेको छ। मकवानपुरका सुकौरा, गढी, बुढीचौर र आमभन्ज्याङ गाविसका सर्वसाधारण उक्त उद्योगको खानीका कारण उच्च जोखिममा छन्।
संसद्को उद्योग वाणिज्य तथा उपभोक्ता हित सम्बन्ध समितिको उद्योग उपसमितिले गरेको स्थलगत अध्ययनपछि तयार पारिएको प्रतिवेदनले शिवम् सिमेन्ट उद्योगले सञ्चालन गरेको खानीसाथै त्यहाँबाट उत्सर्जन हुने विभिन्न हानिकारक तत्त्वबाट स्थानीय बासिन्दा उच्च जोखिममा रहेको उल्लेख गरेको छ।
'चार गाविसका करिब ४० हजारभन्दा बढी घरपरिबार जोखिममा मात्रै होइन, विस्थापित हुने अवस्थामा पुगेका छन्', समितिअन्तर्गतको आपूर्ति तथा उपभोक्ता हित उपसमितिका सभापति सुभासचन्द शाह ठकुरीले अन्नपूर्ण पोस्ट्सँग भने, 'शिवम् सिमेन्टले सञ्चालन गरेको खानीका कारण वरिपरिका गाविसका बासिन्दाको अवस्था दयनीय भेटिएको छ।' उनका अनुसार स्थानीय बासिन्दाको गुनासोका आधारमा उक्त क्षेत्रको स्थलगत अध्ययन गरिएको थियो।
उनका अनुसार उद्योगबाट निस्कने धुवाँ र काम नलाग्ने फोहोरजन्य धुलोका कारण बन, जंगली जनावर, वातावरण, खानेपानी, कृषि, मानव स्वास्थ्य, नदी र नदीमा रहने जीवजन्तु, पर्यावरणलगायत क्षेत्रमा प्रतिकूल असर पारेको छ।
उपसमितिले दिएको प्रतिवेदनअनुसार सिमेन्टको खानी क्षेत्रका कारण मकवानपुरको सुकौरा गाविसका वडा नम्बर २, ३,४, ५, ६, ७ र ८ का कलवान, तारुबास, बुर्जालेक, चापकीलेक तथा बुढीचौर गाविसका बडा नम्बर ३ र ६ का गुर्दुमबस्ती र ठिंगनका साथै आमभन्ज्याङ गाविसका बासिन्दा पहिरोको समेत उच्च जोखिममा परेका छन्।
'खानी क्षेत्रबाट उत्सर्जन भएका काम नलाग्ने फोहोर सामग्री विसर्जनमा अपनाइएको लापरबाहीका कारण सामरिक नदीको सतह माथि उठ्दै गएको र वर्षायाममा पानी धमिलो भएका कारण पशुहरूमा नकारात्मक समस्या देखापरेको छ',।
प्रतिवेदनमा उल्लेख छ, 'शिवम् सिमेन्टको खानी क्षेत्रमा खानेपानीको मुख्य स्रोत सामरिक खोला भएकाले खानी सञ्चालन भएपछि अहिले स्थानीय चार गाविसका बासिन्दासँगै हेटौंडा उपमहानगरपालिकाका बासिन्दासमेत खानेपानीको विकराल समस्यामा परेका छन् । उनीहरूले खानेपानीबाट वञ्चित हुनुपरेको छ।'
[quote]चार गाविसका करिब ४० हजारभन्दा बढी घरपरिबार जोखिममा मात्रै होइन, विस्थापित हुने अवस्थामा पुगेका छन्।[/quote]
ठकुरीका अनुसार खानीका कारण सामरिक खोलाबाट स्थानीय गाविस र हेटौंडा उपमहानगरपालिका क्षेत्रमा जाने दैनिक ३० लाख लिटर खानेपानी अहिले अवरुद्ध भएको छ।
धमिलो पानी, धुलो र धुवाँका कारण कृषि उत्पादनमा प्रतिकूल असर पर्नुका साथै सामरिक नदीको सतह बढेर नदीमा आउने बाढीका कारण किनारमा रहेका बस्तीहरूको बर्सेनि उठीबास भइरहने उपसमितिले जनाएको छ।
ठकुरीका अनुसार खानी सञ्चालन रहेको तल्लो भेगमा जति बेला पनि पहिरो जाने प्रबल सम्भावना देखिएको छ। 'पहिरोको भयले तल्लो भेगका सम्पूर्ण गाविसका बासिन्दासँगै कृषि क्षेत्र र विकासका पूर्वाधार पनि उच्च जोखिममा परेका छन्', उनले भने।